بزرگترین کارخانه‌ی جاسوسی دنیا :: مهدی موعود

آژانس امنیّت ملّی «آمریکا»، یکی از سازمان‌های دولتی آمریکا است که زیر نظر وزارت دفاع آمریکا اداره می‌شود. این سازمان در نوامبر سال 1952 م. و با دستور هری ترومن، رئیس‌جمهور وقت، تشکیل شد و وظیفه رسمی آن نظارت بر فعّالیت‌های مخابراتی، ارتباطاتی و ماهواره‌ای و کشف رمز در آمریکا است.

همچنین این سازمان وظیفه حفاظت از مکالمه‌های دولتی و سیستم‌های اطّلاعاتی آمریکا را در مقابل سازمان‌های مشابه برعهده دارد. این سازمان یکی از محرمانه‌ترین و بزرگترین سازمان‌های جاسوسی به شمار می‌رود که البتّه فعّالیت‌های آن شامل جاسوسی انسانی نیست و محدود به حوزه ارتباطـات می‌شود. کیث بی الکساندر 1 ، ریاست کنونی آژانس امنیّت ملّی آمریکا به صورت هم‌زمان ریاست «فرماندهی سایبری آمریکا» 2 و ریاست «سرویس امنیّت مرکزی» 3 این کشور را نیز در اختیار دارد.

ژنرال کیث بی الکساندر، رئیس آژانس امنیّت ملّی و فرماندهی سایبری آمریکا

مقرّ اصلی آژانس امنیّت ملّی در پادگان جرج. جی مید 4، «مریلند»، معروف به فورت مید در بیست و چهار کیلومتری جنوب غربی «بالتیمور» قرار دارد. در این مکان حدود بیست هزار ریاضی‌دان، متخصّص کامپیوتر، تحلیل‌گر و زبان‌شناس به صورت کاملاً محرمانه فعّالیت می‌کنند. علاوه بر مریلند، این سازمان، تأسیسات دیگری نیز در «تگزاس» و «جرجیا» دارد. به علّت رعایت شدید اصول پنهان‌کاری در ارتباط با این سازمان، اطّلاعات چندانی از تأسیسات دیگر آن در دسترس نیست.

تصاویر مقر اصلی آژانس امنیّت ملّی در مریلند

جیمز بامفورد 5 نویسنده‌ای که به مدّت 25 سال در مورد آژانس امنیّت ملّی تحقیق کرده است، می‌گوید: در نظر آنهایی که از همه چیز مطّلع هستند، حروف اختصاری NSA به معنای No Such Agency (چنین سازمانی وجود ندارد!) است و آنهایی که در داخل سازمان هستند، حروف اختصاری NSA را به صورت Never Say Anything (هیچ‌گاه چیزی نگو!) تفسیر می‌کنند.
گفتنی است NSA مخفّف عبارت National Security Agency ، آژانس امنیّت ملّی آمریکا است.
در این گزارش، به برخی برنامه‌های مخفی و رسوایی‌های مرتبط با سازمان جاسوسی آمریکا پرداخته می‌شود، سازمانی که بنابر گزارش‌ها هم‌اکنون بیش از 95% از حجم ترافیک اینترنتی را کنترل می‌کند.

برنامه جاسوسی جهانی «اشلون»

اشلون واژه‌ای است که معمولاً برای اشاره به یک سیستم جاسوسی جهانی (تأسیس در سال 1947 م.) که سازمان‌های اطّلاعاتی پنج کشور «آمریکا»، «انگلستان»، «کانادا»، «استرالیا» و «نیوزیلند» در آن نقش دارند و هم‌اکنون توسط آژانس امنیّت ملّی آمریکا هدایت می‌شود، به کار می‌رود. اشلون مقادیر عظیم تماس‌های تلفنی، پیام‌های ایمیل، دانلودهای اینترنتی، ارتباطات ماهواره‌ای و غیره را جمع‌آوری کرده، سپس اطّلاعات مورد نظر را از طریق برنامه‌های اطّلاعاتی تصفیه می‌کند.
بنابر گزارش‌ها، اشلون، در حدود 90% از ترافیک اینترنتی را بررسی می‌کند. آمریکا تلاش بسیاری کرده است تا این برنامه را از نظرها مخفی نگه دارد، با اینکه دولت‌های «استرالیا» و «نیوزیلند» وجود این برنامه را تأیید نمودند. اشلون یک عملیات بسیار محرمانه است که دادگاه‌ها و مجالس ملّی هیچ گونه نظارتی بر آن ندارند و در نتیجه کسی نمی‌داند که این برنامه‌ها چگونه مورد استفاده قرار می‌گیرند یا اینکه استفاده از آنها مطابق با موازین قانونی است یا نه؟
یکی از تأسیسات مرتبط با پروژه اشلون «تپه منویت‌هیل» 6 ـ نزدیک «نورث یورک‌شایر» 7 انگلستان است.
اشلون در فعّالیت‌های تجاری نیز به جاسوسی می‌پردازد. برای مثال در سال 1990 م.، آژانس امنیّت ملّی آمریکا از انعقاد یک قرارداد دویست میلیون دلاری بین «اندونزی» و یک تولید کننده ماهواره ژاپنی مطّلع شد. جرج بوش پدر در این معامله مداخله کرده و طرف اندونزی را قانع ساخت که این معامله را بین ژاپنی‌ها و شرکت AT&T (شرکتی که بعدها وارد برنامه استراق سمع از شهروندان آمریکایی شد)، تقسیم کند.
بنابر گزارش‌های رسیده، دولت آمریکا از برنامه اشلون برای جاسوسی صنعتی نیز بهره می‌گیرد که شامل تکنولوژی توربین بادی بدون دنده که توسط شرکت آلمانی «انرکون» 8 طرّاحی شده بود و نیز تکنولوژی گفتار که توسط شرکت بلژیکی «هاسپی‌اند‌لرناوت» 9 طرّاحی شده بود، می‌شود. این جاسوسی‌های اقتصادی حتّی به داخل آمریکا نیز سرایت کرده است. بر این اساس، برخی شرکت‌های آمریکایی مجبور می‌شوند تا از معاملات، به نفع شرکت‌هایی که به طور مداوم پول به سوی دو حزب حاکم در آمریکا سرازیر می‌کنند، کنار بکشند.
هیچ‌یک از فعّالیت‌های این سازمان، طیّ ده سال گذشته مورد اعتراض دادگاه تجسّس اطّلاعات خارجی قرار نگرفته است.

رصد فعّالیت‌های اینترنتی میلیون‌ها آمریکایی

مارک کلاین 10 که به مدّت 11 سال برای شرکت AT&T کار کرده بود، مدارکی ارائه نمود که نشان می‌داد این شرکت در تأسیسات خود در «سانفرانسیسکو»، توزیع‌گرهایی نصب کرد که یک نسخه از تمام ایمیل‌ها، وب‌گردی‌ها، مکالمات تلفنی و ترافیک اینترنتی مشتریان خود را ضبط کرده و در اختیار آژانس امنیّت ملّی قرار داده است.
این نسخه‌برداری‌ها، شامل فعّالیت‌های اینترنتی داخلی و خارجی تمام مشتریان AT&T بود. به گزارش کلاین، مکالمات و ارتباطات مشتریان آمریکایی در یک اتاق توزیع به نام «641A» در یکی از تأسیسات شرکت AT&T نسخه‌برداری شده و در اختیار آژانس قرار می‌گرفتند. بنا بر گزارش‌های دریافتی در حدود 15 تا 30 عدد از این اتاق‌ها در سراسر آمریکا قرار دارند.
همان‌گونه که یکی از کارشناسان اعلام کرده است: این دیگر یک استراق سمع ساده نیست؛ بلکه استراق سمعی در سطح تمام کشور است. مارک کلاین در ابتدا، داستان خود را به روزنامه «لس‌آنجلس تایمز» ارائه کرد؛ امّا این روزنامه در پی فشارهای وارد آمده از سوی آژانس امنیّت ملّی و بدین بهانه که مدارک ارائه شده توسط کلاین معتبر نیستند، از انتشار آن سرباز زد تا اینکه روزنامه «نیویوک تایمز» دست به انتشار افشاگری‌های کلاین زد.

نرم‌افزارهای کدگذاری آژانس امنیّت ملّی در اسرائیل تولید می‌شوند

آژانس امنیّت ملّی (NSA)، که وظیفه حفاظت از شبکه‌های کامپیوتری دولتی و نظامی را بر عهده دارد، از یک نرم‌افزار امنیّتی استفاده می‌کند که توسط یک کدشکن اسرائیلی ارائه شده است. دفتر محلّ استقرار این فرد در «مؤسّسه وایزمن اسرائیل» است. در 28 مارس سال 2006 م.، یک شرکت امنیّتی به نام «آر‌اس‌ای» (RSA) واقع در ایالت «ماساچوست» آمریکا با انتشار بیانیّه‌ای مطبوعاتی اعلام کرد که آژانس امنیّت ملّی آمریکا از نرم‌افزار کدگذاری این شرکت در «پروژه ارتباطات طبقه‌بندی شده خود» استفاده خواهد کرد. نام این شرکت برگرفته از حروف اوّل بنیان‌گذاران آن است.
آدی شامیر، یک پرفسور اسرائیلی است که نرم‌افزارهای محرمانه آژانس امنیّت ملّی آمریکا را تهیّه می‌کند.
در همین زمینه، هفته‌نامه «امریکن فری پرس» (AFP) طیّ گزارشی فاش ساخت، تعداد زیادی شرکت «نرم‌افزار امنیّتی» توسط «موساد» در آمریکا تأسیس شده و حمایت مالی می‌شوند. محصولات نرم‌افزاری امنیّتی این شرکت‌های تحت هدایت اسرائیل در محصولات کامپیوتری که در دولت آمریکا مورد استفاده قرار می‌گیرند، ادغام می‌شوند.
شرکت‌های امنیّتی کامپیوتری اسرائیلی معمولاً یک دفتر مرکزی در آمریکا دارند؛ در حالی‌که تحقیقات بر روی نرم‌افزارها و تهیّه آنها در اسرائیل انجام می‌گیرد. شرکت‌های اسرائیلی معمولاً دوره زندگی کوتاهی دارند و پس از مدّتی توسط یک شرکت بزرگتر به قیمتی گزاف خریداری می‌شوند. این امر باعث می‌شود از یک طرف صاحبان اسرائیلی آن، پول کلانی به دست آورند و از سوی دیگر، مدیران اسرائیلی و نرم‌افزارهای تولید موساد در شرکت مادر ادغام گردند؛ برای مثال شرکت «آر‌اس‌ای(RSA)» در سال 2005 م. یک شرکت اسرائیلی به نام «کیوتا» (Cyota) را به مبلغ صد و چهل و پنج میلیون دلار خریداری نمود. شرکت کیوتا، در ژانویه اعلام نمود یک اسرائیلی سی و چهار ساله به نام آمیت یوران11 به اعضای هیئت مدیره پیوسته است. یوران ملقّب به «سزار سایبری ملّی» به عنوان مدیر بخش امنیّت سایبری ملّی در وزارت امنیّت میهنی آمریکا فعّالیت نموده بود.

بیمارستان روانی برای فاش کننده اسرار

راسل تایس 12 از مأموران سابق آژانس امنیّت ملّی که سابقه بیست سال فعّالیت اطّلاعاتی در دستگاه‌های مختلف جاسوسی آمریکا را داشت، یکی از منابعی بود که «نیویورک تایمز» با استناد به افشاگری‌های آنها در دسامبر 2005 م. رسوایی جاسوسی غیرقانونی «آژانس امنیّت ملّی» آمریکا از شهروندان این کشور را فاش ساخت. چندین ماه پس از این واقعه، آژانس امنیّت ملّی وی را دچار اختلالات روانی معرفی نموده و از کار برکنار ساخت. این در حالی است که وی نه ماه قبل و در یک دوره اجباری معاینات روانی که کارکنان آژانس امنیّت ملّی ملزم به شرکت در آن هستند، کاملاً سالم تشخیص داده شد.
گفته می‌شود که روانپزشکان آژانس امنیّت ملّی با این سازمان همکاری می‌کنند تا کارکنان مسئله‌دار را شناسایی کرده و سپس آنها را بیمار روانی معرفی می‌کند تا از کار برکنار شوند. پزشکی که نه ماه قبل تایس را سالم تشخیص داده بود، هم‌اکنون وی را دچار پارانویا (سوءظنّ شدید) می‌دانست.

راسل تایس، تحلیلگر سابق آژانس امنیّت ملّی آمریکا

پس از بیرون رفتن بوش از کاخ سفید، تایس در سال 2009 م. در یک برنامه تلویزیونی در شبکه «ان‌بی‌سی» (NBC) شرکت نمود و به سؤالات مجری در مورد جاسوسی آژانس امنیّت ملّی از آمریکایی‌ها پاسخ داد. وی گفت: آژانس امنیّت ملّی آمریکا به ارتباطات تمام آمریکایی‌ها (فاکس، تماس‌های تلفنی و ارتباطات کامپیوتری) دسترسی دارد. مهم نیست که در کانزاس باشی یا در وسط کشور یا اینکه اصلاً تماس خارجی نداشته باشید. آنها تمام ارتباطات را زیر نظر دارند.
تایس در ادامه سخنان خود اعلام می‌کند وی، مأمور بخشی بوده که به صورت بیست و چهار ساعته مطبوعات و روزنامه‌نگاران را زیر نظر داشتند. او دقیقاً نمی‌داند که این اطّلاعات به چه منظوری مورد استفاده قرار می‌گیرند، امّا مطمئن است که آنها به صورت دیجیتالی درآمده و در جایی ذخیره می‌گردند.

گوگل؛ جاسوس آژانس امنیّت ملی

پس از حملات سایبری به «گوگل» در سال 2010 م. که ادّعا می‌شود از جانب هکرهای چینی انجام گرفت، این شرکت تصمیم گرفت با عقد قراردادی است با آژانس امنیّت ملّی حفاظت سایبری در مقابل این‌گونه حملات را به این سازمان جاسوسی واگذار نماید. این امر نگرانی‌های بسیاری در میان فعّالان حمایت از حفظ حریم خصوصی در آمریکا را برانگیخت؛ به گونه‌ای که «مرکز اطّلاعات حریم خصوصــی الکترونیک» 13 درخواست نمود، اطّلاعات مرتبط با این قرارداد منتشر گردند.
با این حال، ریچارد لئون 14، قاضی دادگاه فدرال، اعلام نمود که هیچ کس حق ندارد بداند آیا گوگل برای آژانس امنیّت ملّی جاسوسی می‌کند یا نه. وی گفت: آژانس امنیّت ملّی آمریکا مجبور نیست که هیچ یک از فعّالیت‌های سازمان یا هر نوع اطّلاعات مرتبط با این فعّالیت‌ها را منتشر نماید. حال مشخّص نیست که شرکت گوگل ـ محبوب‌ترین وب‌سایت جهان ـ وارد چه نوع معامله‌ای با آژانس امنیّت ملّی آمریکا شده است.

آژانس امنیّت ملّی در فرهنگ عمومی

آژانس امنیّت ملّی آمریکا در دو دهه اخیر و با افزایش آگاهی عمومی در مورد آن، موضوع داستان‌های جاسوسی بسیاری بوده است. میزان عینیّت این داستان‌ها متفاوت بوده و در اغلب آنها، این سازمان به صورت نهادی مجسّم گردیده است که از همه چیز و همه کس آگاهی دارد. از جمله فیلم‌هایی که در آنها به نوعی به موضوع آژانس امنیّت ملّی پرداخته می‌شود، می‌توان به «ویل‌ هانتیگ خوب» 15، «دشمن دولت» 16 یا فیلم اخیر «توطئه اشلون» 17 اشاره نمود که چهره‌ای شیطانی از این سازمان ترسیم کرده‌اند و البتّه به نوعی در توانایی‌های آن نیز (بالاخص در دو فیلم آخر) اغراق نموده‌اند.
شبکه خبری «پی‌بی‌اس» آمریکا نیز مستندی با عنوان «کارخانه جاسوسی» پخش نموده است که در آن آژانس امنیّت ملّی آمریکا از زوایای گوناگون مورد بررسی قرار گرفته است.
دن براون 18 نویسنده آمریکایی داستان‌های هیجان‌انگیز که از جمله آثار وی می‌توان به «کد داوینچی» اشاره نمود، در کتابی با عنوان «قلعه دیجیتالی» (1988 م.) داستان جاسوسی دولت و ذخیره الکترونیکی اطّلاعات مرتبط با زندگی شخصی شهروندان و نیز نقض آزادی‌های مدنی و اخلاقی افراد را توسط این تکنولوژی‌ها به تصویر می‌کشد. این کتاب به زبان فارسی نیز ترجمه شده است.

کتاب خواندنی «قلعه دیجیتالی» منبعی برای آشنایی با NSA

در این کتاب دن براون وارد حوزه جنجالی دیگری، یعنی سیستم جاسوسی و به خصوص NSA می‌شود. شخصیّت‌های اصلی کتاب یک زوج جوان هستند. سوزان فلچر، ریاضی‌دان نابغه و سرپرست بخش رمزنگاری آژانس امنیّت ملّی و نامزدش دیوید بکر استاد زبان‌شناسی در «دانشگاه جرج تاون.»
داستان در مورد یک کد غیرقابل شکستن است که حتّی در مقابل ابرکامپیوتر رمزشکن 3 میلیون پردازنده «ایان.اس.ای.» هم مقاومت می‌کند. این کد به وسیله یک رمزنگار ژاپنی، انسی تانکادو که سابقه فعّالیت در «ان.اس.ای» را داشته، نوشته شده است، امّا تانکادو در اسپانیا کشته شده و .... داستان همانند دیگر آثار دن براون جذّاب و روان است و خواننده را به همراه خود تا پایان می کشاند. اطّلاعات قابل توجّهی درباره سازمان مخوف ان.اس.ای در این کتاب ارائه شده و قاعدتاً بخشی از آن را باید اغراق‌آمیز دانست. با این حال خواندن این کتاب را شاید بتوان از جمله ضروریات زندگی جوانان اهل دنیای مجازی در عصر امروز دانست.
در این رمان، دن براون با استفاده از تکنیک روایت چند ماجرای به هم پیوسته و رسیدن به نقطه اصلی و تکان‌دهنده پایانی، فضاهایی را ترسیم کرده که در آنها قدرت‌های افسانه‌ای آمریکا نشانه گرفته شده و به صورت موضوع‌هایی برای قصّه‌گویی پلیسی، کارآگاهی نویسنده‌اش در می‌آیند... در رمان قلعه دیجیتالی، ما با اختلال در سیستم فوق‌محرمانه اداره امنیّت آمریکا رو‌به‌رو می‌شویم. سیستمی که کوچک‌ترین روابط اطّلاعاتی جهان را زیرنظر دارد، مورد حمله یک برنامه نرم‌افزاری فوق‌پیشرفته قرار گرفته و روزگار تلخی را برای مقامات ارشد آمریکا به وجود آورده است.
بعد از چندی مشخّص می‌شود این سیستم را دانشمندی طرّاحی کرده که خود روزی کارمند این اداره بوده و هدفش هم انتقام از سیستمی است که می‌خواهد جاسوسی تمام مردم دنیا را بکند و زندگی خصوصی آنها را زیرنظر داشته باشد.
در این احوال است که یک پروفسور زبان‌شناس برای خنثی کردن رمز مرگ‌بار به کار گرفته می‌شود. او کار خود را آغاز می‌کند و درمی‌یابد که ماجراهای تکان‌دهنده دیگری در پس پرده است... نگاه دن براون در این دو رمان نگاه آشنایی است. فارغ از مسائل ادبی و زیبایی‌شناسانه، باید اذعان کردکه براون از آن دسته نویسندگانی است که ریشه در سنّت رمان‌های ماجراجویانه و پرحادثه آمریکایی دارد که طیّ آنها حاکمیّت قدرتمند معرفی شده آمریکا را در هیئت موجوداتی روایت می‌کند که بسیار متزلزل و در عین حال بی‌رحمند.
او در رمان قلعه دیجیتالی، به دنبال تصویر کردن جامعه‌ای است که در کنار موجود خطرناکی به نام تکنولوژی آمریکایی زندگی می‌کند و از سویی دیگر، برای محفوظ نگاه‌داشتن این قدرت از هیچ عملی روی‌گردان نیست. با آنکه درنهایت دن براون از برخی رئوس اخلاقی این حاکمیّت دفاع می‌کند، امّا مخاطب درمی‌یابدکه او داستان‌هایش را براساس واقعیتی نوشته که در باب قدرت و جامعه آمریکا مصداق دارد.
دن براون قدرت خاص در ایجاد چند قصّه موازی و در کنار هم دارد. او با توجّه به این ویژگی ده‌ها معمّا و توهّم را در دل روایت مستتر کرده و سپس به نحوی پیش می‌رود که تمام آنها در برخورد با یکدیگر گره‌گشایی می‌شوند.

پی‌نوشت‌ها:
1. Keith B. Alexander
2. United States Cyber Com mand
3. Central Security Service
4. George G. Meade
5. James Bamford
6. Menwith Hill
7. North Yorkshire
8. Enercon
9. Lernout&Hauspie
10. Mark Klein
11. Amit Yoran.
12. Russel Tice
13. Electronic Privacy Information Center
14. Richard Leon
15. Echelon Conspiracy
16. Enemy of the State
17. Good Will Hunting
18. Dan Brown